روز جهانی عدالت اجتماعی

بقاع خبر: هدف از تصویب این مناسبت – چنان که نامش هم نشان می دهد – توجه به عدالت در همه زمینه ها و کوشش برای رفع بی عدالتی در سراسر جهان است. بی عدالتی از آن دسته مسائلی است که تقریبا در همه چیز خودش را نشان می دهد اما اولویت سازمان ملل توجه بیشتر به فقر و محرومیت بخشی از مردم دنیا از حقوق اولیه انسانی (مثل آب آشامیدنی و سرپناه) است. هرچند موارد دیگری مانند تبعیض جنسیتی و بیکاری و فقدان تامین اجتماعی هم در فهرست دلایل نیاز به این مناسبت جای می گیرند. بی عدالتی مساله ای جهانی و بسیار فراگیر است و حتی مصادیقی از آن در بیشتر کشورهای پیشرفته و ثروتمند دنیا هم دیده می شود. همه برنامه هایی که تا امروز برای رفع آن اجرا شده اند یا به کلی ناموفق بوده اند یا موفقیت های ناچیزی داشته اند. اغلب دولت ها در گوشه و کنار جهان، با هر دید و سلیقه و شعاری، در برقراری عدالت ناکام مانده اند و از این رو ما در زمان خودمان همچنان با بی عدالتی های فاحشی مواجه هستیم و هرکدام مان مثال های بسیاری برای آن می شناسیم. در دنیایی زندگی می کنیم که ۹ درصد مردمش (حدود ۶۹۰ میلیون نفر) در فقر مطلق زندگی می کنند و نیازهای اولیه آنان – از همه مهم تر غذا – تامین نمی شود و به نوشته سایت ورلد ویژن «معمولا گرسنه می خوابند.» اما کسانی را هم می شناسیم که جزایری را در مالکیت خود دارند و فقط چند روز از سال، برای استراحت از آن استفاده می کنند. اوایل همه گیری کرونا این جمله نادرست مدام تکرار می شد که این بیماری فقیر و ثروتمند نمی شناسد و همه را درگیر می کند، اما در عمل – به جز چند مورد خاص – ثروتمندان از خدمات بهداشتی و درمانی بهتری استفاده کردند، ثروت خودشان را هم افزایش دادند و بیشتر از گذشته از مردم عادی فاصله گرفتند. کرونا به خدمت بی عدالتی درآمد و شکافی را که میان ثروتمندان جهان و مردم معمولی جدایی می انداخت بزرگ تر کرد. قطعا کسانی که باهوش تر و پرتلاش ترند زندگی موفق تری خواهند داشت و در این واقعیت هیچ عیب و ایرادی وجود ندارد، اما به قول ادواردو گالئانو آنچه اشتباه است این است که «مردم جهان به اقلیتی برنده و اکثریتی بازنده تقسیم شوند.» برگردیم به آمارها؛ از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۴ بی عدالتی در جهان روند کاهشی داشت، اما بعد از آن با شیب ملایم افزایش پیدا کرد و اکنون پیش بینی می کنند –  اگر اقدام فوری و موثری انجام نشود – تا سال ۲۰۳۰ تعداد گرسنگان جهان از مرز ۸۴۰ میلیون نفر می گذرد. بدتر اینکه برنامه ریزی فائو این بود که تا ۲۰۳۰ گرسنگی در جهان ریشه کن شود، اما تقریبا هیچ کدام از برنامه ها درست و کامل اجرا نشدند و مشکلاتی مثل همه گیری کووید۱۹ و وجود حکومت های عمیقا فاسد در کشورهای فقیر، تحقق این هدف را ناممکن کرد. البته بی عدالتی فقط به فقر و گرسنگی محدود نمی شود و فقط هم به طبقات فرودست جوامع زخم نمی زند. در بسیاری از کشورهای دنیا، فقدان دسترسی به عدالت قضایی حتی برای طبقات متوسط معضلی جدی است و برخورداری از حقوق قانونی، محدود به کسانی است که مستقیم یا غیرمستقیم به حکومت ها وابسته اند. بسیاری از مردم دنیا گرسنه و فقیر نیستند، اما از نوع دیگری از بی عدالتی رنج می برند. آنان زیر ظلم حکومت کشورشان قرار دارند و کرامت انسانی شان هر روز  به  بهانه ای لگدمال می شود.

منبع: روزنامه اعتماد