بقعه امامزادگان هفتاد و دو تن ساروق روایتگر کربلایی دیگر

به گزارش بقاع خبر، ساروق در فاصله 48 كيلومتري شهرستان اراك با ارتفاع1810 متر از سطح دريا قرار گرفته است.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) – منطقه مرکزی، جمعيت ساروق سه هزار نفر است معروفترين محصول روستا فرش دستبافت است كه روزگاري جزو معروف ترين كالاهاي صادراتي ايران به شمار مي رفت.

 تاريخچه شهر ساروق

 ساروق داراي سابقه تاريخي بسيار طولاني است و زماني به عنوان دارالملك فراهان و سرآمد روستاهاي منطقه محسوب مي شده است و يكي از مراكز پذيرايي كاروان‌هاي مهاجر به كربلاي معلا در زمان قديم بوده است بناي امامزادگان 72 تن مربوط به سده ششم هجري است كه در سال 1316 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است. كتيبه هايي كه در بناي امامزادگان وجود دارند مربوط به دوره هاي مختلف است.

كتيبه موجود بر روي صندوق در بقعه شرقي كه شجره را بيان كرده مربوط به سده ششم هجري قمري است و يكي از نكات جالب در مورد اين كتيبه به كار رفتن واژه ساروق در آن است. دو كتيبه متفاوت نيز به صورت خطاطي بر روي ديوار منقوش است. قسمتي از سوره صف كه در زير يكي از گنبدها نوشته شده از نظر سبك شناسي نقاشي مربوط به سده هفتم و هشتم هجري قمري است.

در كتيبه موجود بر روي ديوار غربي بقعه اين جمله نوشته شده است ((هذا قبر علي صالح ابن عبدالله الا عرج ابن الحسين الاصغر ابن علي زين العابدين بم الحسين ابن علي ابن ابي طالب صلوه الله عليهم اجمعين في سنه خمسائه)) و البته اين جمله ادامه داشته كه پاك شده است. محراب هاي بقعه بعدا به آن الحاق شده و نوع آجرهاي به كار رفته در گنبدها مربع است كه دو پوش هستند. نكته قابل توجه در باره اين گنبدها اين است كه بناي آنها مستطيل شكل بوده در حاليكه پايه گنبدها مربع است.

شرح حال امامزاده

امامزادگان هفتاد دو تن از احفاد نوادگان امام زين العابدين (ع) و امام محمد باقر (ع) و موسي كاظم (ع) هستند. كه به صورت دسته جمعي از كربلا به مقصد توس جهت زيارت علي ابن موسي الرضا (ع) عازم بودند كه اين حركت را مزدوران مامون دانستند و ايشان را به شهادت رساندند بزرگ اين امامزادگان پدر و پسري هستند كه در كتب نامشان با بهترين القاب و توضيحات مي درخشد.

پدر: علي صالح ابن عبدالله اعرج ابن حسين اصغر ابن امام زين العابدين (ع) است. پسر: عبدالله الثاني ابن علي صالح فوق الذكر.

در بقعه شرقي محوطه بزرگ 72 تن كه با داشتن دو گنبد، 10پله در طرفين پايه هاي دو گنبد از ديگر بقعه ها متمايز است دو فضاي چند ضلعي وجود دارد كه محل ورود فضاي دوم از طرف شرق و يا به عبارت ديگر بالا سر امامزادگان عبدالله ثاني و علي صالح است.

اين فضا كه از نظر مساحت بقعه و ضخامت ديوارها و نقشه كلي حايز اهميت است داراي يك صندوق قديمي چوبين با شش قبر مرتفع از زمين با پوشش مرمر و كاشي است اين فضا با ايوان طاق نماي ورودي به طول 40/1 متر به فضاي اول متصل مي شود و در مجموع 25 متر مي باشد كه در ميانه صندوق منبت با طرح هاي هندسي و گلداني مقبره ام سلمه به چشم مي خورد كه او دختر عمو و همسر علي صالح و مادر عبدالله ثاني است كه امام كاظم و امام رضا عليهم السلام به آن دو همسران صالح شايسته مي گفتند.

بقعه چهل اختران (بقعه میانی) مدفن سکینه و بانوان فاطمی:

این بقعه بین مزار شرقی ( مدفن علی صالح و همسر و فرزندش) و مزار غربی(مدفن شاهزاده حسین )قرار گرفته است فاصله بقعه چهل اختران از بقعه شاهزاده حسین حدود پنجاه متر است و با بقعه شرقی 10متر فاصله دارد در این مزار متبرکه که یک ضریح آلومینیومی بر فراز قبری که مدفون آن بی شک از مخدرات اهل بیت است دیده می شود. از عنوان چهل اختران و نوشته های پیشینیان مشخص است که جمعی از بانوان قافله ساروق در این بقعه و اطراف آن مدفون و یا از نظرها غایب شده اند.

بقعه شاهزاده حسین:

مدفن این سیدی جلیل القدر و عالم از سادات آل حسین (ع) به نام ابو محمد حسین است که حدود چهار قرن پس از شهادت امامزادگان 72 تن به ساروق آمده و با استفاده از موقعیت و نفوذی که داشته است بانی ساخت بنای امامزادگان 72 تن می گردد.

جهاد و شهادت کاروان امیران نظام:

در زمان حکومت مامون کاروانی متشکل از امامزادگان علوی و فاطمی به قصد زیارت امام رضا (ع) از کربلا وارد ایران شده و پس از طی منازل مختلف به آستانه ( هرسه سوک ) رسیدند که والی کرج ابودلف(کارکیا ) از ورود امامزادگان مطلع و دستور دستگیری آن بزرگواران را صادر نمود. امامزادگان پس از مبارزه با صفوف دشمنان و شکست آنان راهی ساروق گردیدند که در این مبارزه تعدادی به درجه رفیع شهادت نایل آمدند.

لشکر ظالم از پا ننشسته و با هماهنگی والیان حکومت ظلم و اختناق در فراهان لشکری برای سرکوب کاروان سادات ترتیب دادند و با به شهادت رساندن شاهزاده یعقوب – شاهزاده اسحاق و اسماعیل و شاهزاده محمود باعث انکسار لشکر اسلام گردیدند.

در هنگام شب سپاهیان مذکور شبیخونی را تدارک دیدند که به شهادت جمعی دیگر از سادات منجر گردید و تعدادی از امامزادگان نیز به اطراف متواری و در نقاط دیگر به شهادت رسیدند بعد از شبیخونی اموال سادات مظلوم را تصرف و به مقرهای خویش برگشتند.

یکی از بزرگان فراهان به نام محمدبن قاسم که نمی توانست شاهد به زمین ماندن پیکر امامزادگان به زیر آفتاب سوزان باشد به دفن شاهزادگان در قلعه پایین ساروق اقدام نمود و شهدای سادات را در اطراف مرقد آن بزرگواران به خاک سپرد.

منبع: سازمان اوقاف و امور خیریه استان مرکزی