رحلت مؤسس گرانقدر حوزه ی علمیه ی قم(۱۳۵۵ ق)
- شناسه خبر: 27489
- تاریخ و زمان ارسال: 19 تیر 1399 ساعت 07:54
- نویسنده: تحریریه بقاع خبر
به گزارش خبرنگار بقاع خبر؛ آیت اللَّه حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی فرزند شیخ جعفر مهرجردی در سال ۱۲۷۶ ق در میبد یزد چشم به دنیا گشود. مقدمات و سطوح را نزد علمای آن روز یزد فراگرفت و سپس راهی عتبات مقدسه شد.
در نجف در محضر اساتید بزرگی مثل محمد فشارکی اصفهانی، میرزای شیرازی، شیخ فضل اللَّه نوری، میرزا ابراهیم محلاّتی و آخوندخراسانی حضور یافت و علوم اسلامی را فرا گرفت و به درجه ی بالایى در علم دست یافت.
در سال ۱۳۳۲ ق بنابه دعوتی، به اراک مهاجرت و حوزه‌ای در آنجا تاسیس نمود. سپس طی سفری به قم، بحث از ماندن ایشان و تاسیس حوزهی علمیه به میان آمد و با اصرار علما از جمله آیتاللَّه بافقی و انجام استخاره در سال ۱۳۴۰ ق، هجرت به قم را تقبل نمود. ایشان در آن دورانِ سیاهِ خفقان، با خون دل این حوزه را حفظ کرد.
آثار بابرکت اقامت آیت اللَّه حائری در شهر مقدس قم عبارتند از: تاسیس حوزهی علمیه و شروع درسهای علمی با ۶۰۰ نفر از فضلا و طلاب، بنای دارالاطعام، تاسیس مریض خانه، ساختن قبرستان نو، تعمیر مدرسه ی دارالشفاء و فیضیه و ساختن بیمارستان فاطمی در قم. از ایشان تالیفات و آثار ارزشمندی به جای مانده است که برخی از آنها عبارتند از: دُرَرُالفوائد، الرضا، الصلوه، المواریث، النکاح. شاگردان ارزنده ایشان از ۸۰ تن متجاوزند و حضرات آیات عظام: حاج آقاروح اللَّه کمالوند، ملاعلی همدانی، سید شهاب الدین نجفی مرعشی، سید محمدرضا گلپایگانی، سیدمحمدتقی خوانساری، سیدمحمد حجت کوه کمرهای، سیدصدرالدین صدر، محمدعلی اراکی و حضرت امام خمینی از آن جمله اند.
تاسیس حوزه علمیه قم به روایت آیت‌الله العظمی محمد علی اراکی
آیت‌الله العظمی محمد علی اراکی ازمراجع تقلید شیعیان چگونگی تأسیس حوزه علمیه قم را چنین روایت می‌کند: «قبل از آمدن مرحوم حاج شیخ عبدالکریم، حوزه‌ای در قم وجود نداشت؛ با اینکه قبلاً علمای برجسته‌ای مانند میرزای قمی، حاج شیخ ابوالقاسم زاهد، آقا شیخ مهدی پایین شهری و… در قم سکونت داشتند، لیکن تقدیر الهی نبود، حوزه‌ای در قم تشکیل شود و با اینکه میرزای قمی مقام علمی والایی داشت و صاحب کتاب «قوانین» و از مؤسسین علم اصول بوده، با این وجود حوزه‌ای در این شهر تأسیس نشده بود. تا اینکه خداوند متعال در دل حاج شیخ عبدالکریم که ساکن کربلا بودند، می‌اندازد که نذر کند به زیارت حضرت امام رضا (ع) برود… پس از مراجعت از مشهد به سلطان‌آباد، شیخ با این مساله مواجه می‌شود که به کربلا برود یا در ایران بماند. از طرفی موطن اصلی او کربلا بوده و از طرفی رها کردن حوزه جدیدالتأسیس را صلاح نمی‌بیند. تکلیف شرعی او را وادار به توقف می‌کند در صورتی که قبلاً هیچ توقفی در ایران نداشته است.
پس از چندی، علمای قم سعی می‌کنند که ایشان را به قم بیاورند به جهت اینکه قم، جزو شهرهای مقدس است. بالاخره ایشان را به عنوان «زیارتی شب عید نوروز» به قم می‌آورند. همچنین حاج شیخ عبدالکریم را مجبور می‌کنند که در صحن نو حضرت معصومه (س) نماز مغرب و عشاء را به جماعت برگزار کند و بعد از اقامه نماز، حاج شیخ محمد سلطان الواعظین تهرانی به توصیه علما به منبر رفته و مردم را تهییج می‌کنند که ایشان را نگه دارید. مردم قم با یک شوق و حال مخصوصی به ایشان می‌گروند؛ حتی بعضی می‌گویند که ای اهل قم! زمانی که دعبل خزاعی به قم آمد و جبه امام رضا (ع) را به همراه آورده بود، شما نگذاشتید که جبه امام رضا (ع) را از شهرتان بیرون برند. این شخص علم امام رضا (ع) را آورده است، نگذارید که او از این شهر برود… مرحوم شیخ مدتی فکر کردند و عاقبت قرار شد، استخاره کنند. وقتی استخاره کردند، این آیه آمد که وَ اتُونی بِاَهلِکُم اَجمَعینَ؛ این آیه، مربوط به قضیه حضرت یوسف (ع) است که به برادرانش می‌گوید: «بروید پدرم را با اهل و عیال بردارید بیاورید.» مرحوم حاج شیخ نیز با الهام از این آیه دستور داد، بروند و اهل و عیالش را به قم بیاورند. با ورود ایشان به شهر قم حوزه علمیه، حیات تازه‌ای را آغاز کرد.»
مهمترین آثار و تألیفات آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی
– کتاب الصلاه در باب مسائل مختلف نماز
– دررالفوائد:در زمینه‌ی اصول فقه
– تقریرات استاد: یک دوره گزارش دروس استادش سید محمد فشارکی در علم اصول فقه
– کتاب النکاح: فقه استدلالی و اجتهادی
– کتاب المواریث: فقه استدلالی و اجتهادی
– مجمع الاحکام: رساله علمیه حاج شیخ به زبان فارسی
– کتاب الرضاع: احکام شیردادن به کودک
– حاشیه ای بر عروهالوثقی
– حاشیه‌ای بر انیس‌التجار نراقی
اقدامات زیر نیز از جمله خدمات اجتماعی آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی محسوب می شود .
– تاسیس اولین بیمارستان در قم
– تاسیس بیمارستان سهامی قم
– تاسیس بیمارستان فاطمی قم
– تعمیر و بازسازی مدرسه دارالشفاء
– تعمیر مدرسه فیضیه
– تاسیس کتابخانه فیضیه
– ایجاد قبرستان و غسالخانه در قم
– ایجاد دارالاطعام در قم
– بنای سیل‌بند و سد در رودخانه قم
– احداث واحدهای مسکونی برای سیل زدگان شهر قم.
آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی در روز نهم بهمن ماه ۱۳۱۵ ش مطابق با ۱۷ ذی القعده ۱۳۵۵ ق، پس از ۷۹ سال زندگی بابرکت بر اثر حمله قلبی درگذشت. پیکر مطهر وی بعد از تشییع باشکوه توسط مردم در حرم حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها به خاک سپرده شد. در حالی که شعله فروزان حوزه علمیه قم که وی بنیانگذار آن بود، هم‌چنان می‌درخشد و منشأ برکات زیادی برای اسلام و ایران می‌باشد.
منابع :
سایت دانشنامه اسلامی
سایت عصر شیعه
ایرنا
کلید واژه حوزه علمیه ، قم ، آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی
