در چنین روزی ؛ رحلت “شیخ محمدرضا مظفر”
- شناسه خبر: 26517
- تاریخ و زمان ارسال: ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۹ ساعت ۰۱:۲۲
- نویسنده: تحریریه بقاع خبر
به گزارش بقاع خبر؛ آیت اللَّه شیخ محمدرضا مظفر در شعبان ۱۳۲۲ ق در نجف زاده شد. پس از فراگیری مقدمات و سطوح، در حلقهی درس میرزای نایینی، آقاضیاء عراقی، سیدعلی قاضی طباطبایى و… حاضر گشت و پس از سالیانی به اجتهاد دست یافت.
برنامهها و فعالیتهای اصلاحی آیت اللَّه مظفر، نام او را در زمرهی یکی از احیاگران عصر حاضر در تاریخ کهن حوزهی نجف جاودان ساخت. تأسیس جمعیت مُنَتدی النَّشر، دانشکدهی مُنتَدی، مدارس مُنتَدی و تدوین کتابهای درسی از جملهی این فعالیتها میباشد. همچنین آیتاللَّه مظفر، استادی متبحر و نویسندهای توانا بود که دهها اثر علمی از خود به یادگار گذاشته است.
برنامهها و فعالیت های اصلاحی آیت الله مظفر به قرار ذیل است:
الف. جمعیت منتدی النشر:
این نهاد ـ که در سال ۱۳۵۳ هجری مجوز تأسیس را دریافت کرد ـ بهترین وسیله برای تحقق اهداف اصلاحی در پی نشر فرهنگ دینی و ایجاد روح اسلامی در مردم و استحکام اخلاق بود.
آیت الله مظفر و همفکران دیگر او، خطر تهاجم فرهنگی غرب را به هنگام شناخته و به سرعت جوانان را دریافتند و برای در امان ساختن آنان از شبیخون دشمن، ایشان را در زیر چتر اندیشههای اسلامی جای دادند و مراکز عالی آموزشی را تأسیس کردند.
در ماده ۴ اساسنامه جمعیت چنین آمده است: «اهداف منتدی النشر عبارت است از عمومیت دادن فرهنگ اسلامی و علمی، و اصلاح اجتماعی به وسیله نشر، تألیف، آموزش و… با استفاده از شیوههای مشروع».
استاد محمدرضا مظفر ریاست این جمعیت را به عهده داشت و حمایت آیت الله العظمی سید ابوالحسن اصفهانی از این نهاد نوپا بسیار راهگشا بود.
ب. دانشکده منتدی:
آیت الله مظفر در سال ۱۳۵۵ ق. به دنبال تحقق اهداف جمعیت منتدی النشر، یک مدرسه عالی علوم دینی و به عبارتی «دانشکده اجتهاد» را تأسیس کرد و در دوره اول چهار ماده درسی همچون فقه استدلالی، تفسیر، علم اصول و فلسفه به دانش پژوهان ارائه میشد. علامه شیخ محمدجواد بلاغی، شیخ عبدالحسین دشتی و شیخ عبدالحسین حلی از اساتید این دانشکده بودند.
ج. مدارس منتدی:
تأسیس مدارس منتدی النشر گام بعدی استاد مظفر بود که با استقبال بزرگان حوزه نجف و خاندان های مشهور این شهر مواجه شد و این اقبال عمومی در توسعهاش کارگشا بود. در این مدارس، در طول چند دهه، مقاطع تحصیلی ابتدایی، متوسطه (ثانویه) و پیش دانشگاهی (اعدادیه) دایر بود و در مجموع دروس جدید با گرایش ترویج فرهنگ دینی آموزش داده میشد.
د. دانشکده فقه:
آیت الله مظفر در سال ۱۳۷۶ ق. دانشکده فقه را در نجف اشرف تأسیس کرد و وزارت فرهنگ عراق در سال ۱۳۷۷ آن را به رسمیت شناخت. مواد درسی این دانشکده عبارت بودند از: فقه امامیه، فقه تطبیقی، اصول فقه، تفسیر و اصول و مبانی تفسیر، حدیث و اصول حدیث (درایه)، علوم بیتی و روانشناسی، ادبیات و تاریخ ادبیات، جامعه شناسی، تاریخ اسلام، فلسفه اسلامی، فلسفه جدید، منطق، تاریخ جدید، اصول تدریس، نحو، صرف و یک زبان بیگانه.
شیخ محمدرضا خود در دانشکده به تدریس فلسفه اسلامی میپرداخت و مجلات کتاب «اصول الفقه» را آماده میکرد تا در دانشکده فقه تدریس شود او همچنین به سرپرستی دانشکده و نظارت بر کارهای تألیفی آن میپرداخت. وی زندگی خود را به طور کامل در اختیار این مرکز علمی گذارد و به شجره جان و روان آن را مستحکم و پایدار کرد و همه توانایی ها و امکاناتش را در این دانشکده بذل نمود.
هـ. تدوین کتاب های درسی:
در قرن اخیر جمعی از اندیشوران حوزه، تغییر برخی متون درسی و کوتاه کردن طول مدت آموزش را به منظور دستیابی سریع به اهداف متعالی پیشنهاد کردهاند و برخی از مصلحان نیز تجدید بنای علمی و تدوین کتاب های روزآمد را ـ با توجه به حفظ عمق و اصالت مطالب آن ها ـ وجهه نظر خود قرار دادهاند که این تغییر و جایگزینی همواره با مقاومت برخی دیگر مواجه بوده است.
آیت الله مظفر در میان دو دوره سطح و خارج، دوره نخست را به دلیل نقص در موارد درسی و سبک تحصیل و تدریس ـ نیازمند اصلاح میدانست و از این رو در پی تأسیس منتدی النشر و دانشکده فقه، تنظیم وضعیت آموزشی و افزودن متون آموزشی جدید را هدف کار خویش قرار داد. تدوین کتاب های «المنطق»، «اصول الفقه» و «عقاید الامامیه» یک نوسازی در نگارش کتاب های درسی بشمار میآید که هم اکنون دو کتاب نخست از متون درسی حوزههای علمیه به خصوص حوزه مقدس قم میباشد.
و. ترمیم امر تبلیغ:
استاد مظفر، خطابه و تبلیغ متداول در نجف را در شأن آن حوزه کهن نمیدانست، زیرا امروز هیچ خطیبی بدون آگاهی از افکار زمان و مسائل و موضوعات علوم جدید از یک طرف و احاطه کامل به تعالیم و معارف اسلامی از فقه و تفسیر و حدیث و تاریخ از سوی دیگر نمیتواند رسالت اسلامی خود را در سطح عالی و وسیع انجام دهد. او خطابه حسینی را یکی از مهمترین وسائل تبلیغ میشناخت و وضع موجود حوزه را رسا نمیدانست و افتتاح مؤسسه و مدرسهای برای تربیت خطیب را یگانه راه نجات از آن نارسایی تلقی میکرد.
گشودن دانشکده وعظ و ارشاد از آرزوهای شیخ بود. در سال ۱۳۶۳ ق. مجموعهای به ریاست خطیب برجسته عراق «شیخ محمدعلی قسام» و با نظارت آیت الله مظفر تشکیل شد و کار آزمایشی خویش را ـ قبل از افتتاح رسمی دانشکده ـ با برپایی یک کلاس آغاز کرد و درس هایی چون فقه، علوم عربی، اصول دین و اصول حدیث (علم درایه) در آن تدریس میشد.
مدت کوتاهی از عمر آن نگذشته بود که حملات پیاپی بر آن وارد آمد و اتهامات ناروایی بر آن زده شد، در حالی که این مؤسسه با اهداف عالی و انگیزهای مخلصانه تأسیس شده بود هدفی جز زدودن پیرایهها نداشت. اما افسوس که مصلحان همیشه در معرض اتهاماند و ناآگاهان سدی در مقابل اندیشههای والای ایشان!
ز. تربیت یافتگان:
استاد مظفر در دوره حیات علمی خود، دانش پژوهان بسیاری را در سایه تربیت و تدریس قرار داد و آنان را با معارف دین آشنا ساخت. اسامی برخی از شاگردان آن عزیز را ـ چه در داخل منتدی النشر و دانشکده فقه و چه بیرون از آن ـ مرور میکنیم: شیخ احمد قبیسی، شیخ احمد وائلی، سید جواد شبر، شیخ جواد قسام، سید حسین خرسان، شیخ صالح آل شیخ راضی، سید عبدالکریم قزوینی، شیخ عبدالهادی فضلی، سید عبدالهادی محسن حکیم، شیخ غلامرضا عرفانیان، دکتر سید محمد بحرالعلوم، سید محمدتقی طباطبایی تبریزی، سید محمد جمال هاشمی، شیخ محمدحسن طریحی، سید محمدحسن قاضی، سید محمد صدر، شیخ محمدعلی ایروانی، شیخ محمدعلی تسخیری، شیخ محمدمهدی آصفی، دکتر محمود بستانی، دکتر محمود مظفر، سید مرتضی حکمی، سید هادی فیاض، شیخ یونس مظفر و…
ح. بر بال قلم:
آیت الله محمدرضا مظفر یکی از نویسندگان چیره دست و نامدار معاصر است که زیبایی تعبیر، رسایی متن، حسن انسجام و بیان جذاب همراه با استحکام مطالب و دقت نظر در نوشتههایش هویداست. این امتیاز مرهون تلاش های دوران جوانی او در آشنا شدن با متون ادبی و ادبیات معاصر و ممارست بر روزآمد کردن تألیفاتش میباشد بدان حد که آثار هم آمیخته دانش و ادبیات وی، عقل را اشباع میسازد و عاطفه را آرامش میبخشد.
ساده نویسی در مطالب علمی از هنرهای ادبی اوست و آن بر بال قلم نشسته، شیفتگان علم را به آسمان های فلسفه و منطق و اصول و کلام پرواز میداد و دانش های دقیق را به شیوهای روان به ایشان عرضه میکرد و برخلاف دیگران که به شیوه سنتی انس داشتند، او مرحله جدید تدوین آثار اسلامی، با بهرهگیری از اسلوب نثر فنی جدید را به حوزه ارائه داد.
این اندیشمند بزرگ و اصلاحگر مسلمان در سال ۱۳۸۳ ق پس از ۶۲ سال زندگی پر برکت دعوت حق را لبیک گفت و در مقبرهی خانوادگی واقع در جادهی کوفه به خاک سپرده شد .
منابع :
دانشنامه اسلامی
راسخون
ویکی شیعه