از بزرگ‌ترین عوامل انحراف انسان‌ها فریفته شدن به دنیاست. از این جهت بزرگان دین تلاش کرده‌اند که از راه‌ها، شیوه‌ها و بیانات مختلف انسان را از محبت و دلبستگی به دنیا باز دارند.

سه عامل مهم هوای نفس، دنیا و شیطان از عوامل فساد و انحراف شخصی و هم‌چنین فتنه‌ها و انحرافات اجتماعی است.

یکی از روش‌هایی که ائمه اطهار(ع) برای ترغیب مردم به زندگی آخرت و کسب مقامات و درجات آن عالم، به کار می‌گرفتند این است که دنیا و آخرت را با هم مقایسه می‌کردند.

آن‌چه در مورد دنیا مذموم است ارتباط خاصی بین انسان و دنیاست که از محبت شروع می‌شود و با رفتارهای مناسب با محبت دنیا ادامه و نهایتاً انسان را از اهداف بلند و رحمت‌های الهی باز میدارد.

یکی از چیزهایی که باعث می‌شود مردم به دینی منحرف، حتی بت‌پرستی رو بیاورند هوای نفس است، از آداب و رسوم آن‌ها خوششان می‌آید و دوست دارند آن‌گونه رفتار کنند.

یکی از شبهه‌هایی که از اوایل انقلاب مطرح بوده، تعارض توصیه‌های اخلاقی دین (مثل زهد و قناعت) با پیشرفت است، منشأ این مغالطات عدم درک صحیح معنای دنیا و آخرت است.

شاید برخی خیال کنند که اهل دنیا کسانی هستند که به نعمت‌های دنیا متنعم‌اند، در صورتی که این‌گونه نیست. منظور از اهل دنیا کسانی است که هدف‌شان دنیا شده است.

براساس لغت عرب نمی‌توانیم بگوییم که در واژه «هوای نفس» معنای بدی وجود دارد. معنای بدی که ما از این واژه می‌فهمیم مربوط به عرف اخلاقی است.

بسیاری از سیگاری‌ها تصریح می‌کنند که سیگار نه‌تنها هیچ فایده‌ای ندارد؛ بلکه برای قلب، ریه، اعصاب و سایر اندام‌ها ضرر دارد، ولی باز هم از آن خوششان می‌آید و سیگار می‌کشند.

پیشرفت باید همه جانبه باشد و نه فقط در پول، باید در اخلاق، تقوا، دین، عقل و انسانیت نیز پیشرفت کنیم. پیشرفت مقوله‌ای جامع است و هنگامی جامعه‌ای انسانی پیشرفت کرده که در انسانیتش پیش برود.