معرفی امامزاده عبدالله(ع) شهرری

به گزارش بقاع خبر: آستان مقدس امامزاده عبدالله(علیه السلام) از جمله امامزادگان شاخص بخش مرکزی شهرستان ری است، که نسب این امامزاده جلیل القدر با پنج واسطه به امام سجاد(علیه السلام) می رسد.

نسب و شرح احوال امامزاده عبدالله(ع)

نسب حضرت ابوعبدالله حسین بن عبدالله به این کیفیت است: ابوعبدالله حسین بن عبدالله الأبیض بن عباس بن عبدالله الشهید بن حسن الأفطس بن علی الأصغر بن امام علی بن الحسین زین العابدین(علیه السلام).

امامزاده عبدالله(ع) فرزند پدران و اجدادی است که آنان عموماً در طول زندگی خود با حاکمان ظالم و غاصبان حقوق اهل بیت (علیهم‌السّلام) درگیر بودند و پیوسته در اسارت و زندان دشمنان اسلام بوده و یا به شهادت رسیدند و ایشان و بسیاری از بستگانش نیز از مبارزانی بودند که هجرت و آوارگی در راه دین را اختیار کرده، و در اثر ظلم و فشار و اختناق دستگاه ظالم و غاصب عباسی متواری گشته، و به ایران و شهرری و قم پناهنده شدند.  اینان مهاجران الی الله بودند که برای احیای دین و به دلیل انتساب به علی و فاطمه (علیهم‌السّلام) سختی‌های طاقت فرسایی را متحمل شدند.

در دانشنامه حوزوی ویکی فقه در شرح احوال ایشان نوشته اند: ابو عبدالله حسین که به ابیض مشهور و شاعر نیز بوده از قم به ری مهاجرت نموده است. با توجه به اینکه نام آن حضرت حسین بوده لکن با کنیه اش عبدالله شهرت یافته است.

لوحی که به دیوار بقعه آویخته است، تحقیقی است که آیت الله خلیل کمره ای انجام داده و علاوه بر لوح، نتیجه تحقیقات خود را به صورت جزوه کوچکی به نام در بارگاه امامزاده عبدالله ابوعبدالله، اسم مبارکش حسین و لقبش الابیض است و فرزند عبدالله بن عباس بن عبدالله شهید بن حسن الافطس بن علی الاصغر بن امام زین العابدین (علیه السلام) است که شخص عالم، متبحر، فاضل و محدثی بوده که در شهر قم متولد شده و در سال ۳۱۹ قمری وفات یافته است.

پیشینه تاریخی بنای امامزاده عبدالله(ع)

بنای اصلی ساختمان بقعه به احتمال قوی مربوط به قرن یازدهم و از آثار دوره صفوی بوده و تزیینات و ایوان شرقی رواق فعلی آن توسط میرزا کاظم خان نظام الملک در سال ۲۷۴ قمری صورت گرفته و گنبدی بزرگ بر فرازآن و ایوانی هم در شمال حرم احداث شده است. درسالهای ۱۳۲۹ و ۱۳۷۸ شمسی تعمیر و مرمت بسیار عالی و دقیق به ویژه در داخل حرم این بقعه صورت پذیرفته است.

کاشی کاری ازاره ایوان و حرم با نقاشیهای دیواری و مقرنس کاری و رنگ آمیزی داخل حرم به شیوه ای صحیح و با سلیقه انجام گرفته است. در کتیبه کاشی خشتی ایوان بقعه اشعاری به خط نستعلیق موجود است که شامل مدح بانی عمارت و تاریخ ۱۲۷۴ قمری است. درب خاتم بنا هم توسط میرزا کاظم خان نظام الملک وقف گردیده و دارای تاریخ ۱۲۷۶ ق است. از فعالیتهای عمرانی سالهای اخیر احداث سر درب ورودی محوطه بقعه است که مورد توجه مردم قرار گرفته است.

رواق بزرگی در مشرق حرم داشت و دربی هم از رواق و درب دیگری از حرم هردو درب به جنوب باز می شد. ضریح بقعه از جنس فولاد با روکش طلاست که در سال ۱۳۶۸ شمسی ساخته و نصب شده است.

بقعه متبرکه امامزاده جلیل القدر ابوعبدالله (علیه السلام) با توجه به نزدیکی بقعه مزبور به حرم حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) شهرری و محوطه بزرگ و با صفای آن قابلیت پذیرائی از زوار و جهانگردان در روزهای هفته به ویژه ایام متبرک اسلامی وجود دارد. این اثر به شماره ۲۳۱۳ در تاریخ ۱۳۷۸/۲/۱۴ به ثبت آثار ملی رسیده است.

مرحوم سید محمد تقی مصطفوی در کتاب آثار تاریخی تهران در توصیف این بارگاه می‌نویسد: بقعه آبادی است که در ابتدای قصبه شهر ری از طرف شمال واقع گردیده است و از جاده آسفالت به وسیله خیابانی مشجر و با صفا به محوطه وسیع و با نزهت آن می‌رسند.

در داخل محوطه هم خیابان مشجری است که از مدخل صحن تا جلو ایوان امتداد دارد و بر خلاف بقعه بی بی زبیده زوار و توده مردم در سایه درختان نارون چتری و کنار نهر آب جاری می‌توانند ساعاتی بیاسایند، چون از چندین سال پیش هم طبقات متوسط و خواص تهران، خوابگاه ابدی کسان خود را بیشتر در اراضی دلباز محوطه این بقعه انتخاب می‌کنند که موجبات آبادانی و رونق آن جا را بیش از پیش فراهم آورده است و خوشبختانه تعمیرات فوق العاده عالی و دل پسندی در سال ۱۳۲۹ در داخل حرم آن به عمل آمده که در خور تحسین می‌باشد.

کاشی بقعه با نقاشی دیوار و مقرنس کاری‌ها و رنگ آمیزی تمام داخل حرم به حد اعتلا شیوا و صحیح و با سلیقه انجام گرفته است و با جام‌های شیشه‌ای ضخیم روی قسمت دسترس دیوار نصب نموده‌اند تا لطمه نبیند. بر خلاف تعمیراتی که مثلاً در مسجد امام تهران توام با سلیقه و تفنن‌های ناروا اجرا می‌گردد، در حرم امامزاده عبدالله استادان نقاش، نهایت سلیقه و دقت را در انجام تعمیرات با پیروی از نسب اصلی و قدیمی‌بنا رعایت کرده‌اند که تماشای آن به راستی بیننده را خرسند می‌سازد.
بنای اصلی بقعه از آثار دوره صفوی است که رواق بزرگی در مشرق حرم داشت و دری هم از رواق و در دیگری از حرم هر دو رو به جنوب باز می‌شد و مشرف به جاده‌ای بود که در ازمنه قدیم از ری به قزوین می‌رفت.

مسیرهای دسترسی

امامزاده عبدالله(ع) در شهرری – خیابان فدائیان اسلام – میدان بسیج – روبروی سه راه ورامین واقع شده است. استفاده از ایستگاه متروی شهر ری به راحتی می‌تواند شما را به بقعه امامزاده عبدالله  برساند. این بقعه همچنین در مسیر خط تاکسی متروی شهر ری و دیلمان قرار دارد و اگر با خودروی شخصی به زیارت این امامزاده می‌روید باید از خیابان فداییان اسلام خودتان را به شهر ری و روبروی سه راه ورامین برسانید.

ضمنا این بقعه فاصله زیادی با حرم مطهر حضرت عبدالعظیم(ع) ندارد و بعد از زیارت آن بزرگوار می‌توانید با پای پیاده و بعد از گذر کردن از راسته‌های بازار سنتی و رسیدن به میدان اصلی و مقداری پیاده روی به این امامزاده برسید.

مدفونین مشهور در این امامزاده

در جوار این امامزاده یکی از قدیمی ترین گورستان های تهران قدیم واقع شده است که در این گورستان شخصیت‌های سرشناسی چون آیت الله سید علی مفسر ، صابر همدانی‌، صادق سرمد، وحید دستگردی‌، محمد هاشم افضل العلما، شمس‌العلمای محلاتی‌، محمد ثانی خوانساری‌، سلیمی قلم، شیخ مجد رازی، ادیب پیشاوری، استاد جعفرشهیدی، علی دشتی، عمادالکتاب و شهدای ۱۶ آذر مدفون هستند.

اعلام فعالیت های فرهنگی این امامزاده از سوی مدیر آن

سعید کریمی مدیر آستان  مقدس امامزاده عبدالله شهر ری در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار بقاع خبر گفت: امامزاده عبدالله(ع) با ۵ واسطه به امام سجاد(ع) می رسد و همواره این امامزاده مورد توجه علما و بزرگان تهران از قدیم الایام تا به امروز بوده است و کراماتی نیز از ایشان نقل شده است.

وی ادامه داد: خیلی از علما از حمله مرحوم آیت الله سید علی مفسر در این مکان مدفون است و از زمان قاجار نیز بزرگان قاجار و بزرگان سلطنتی و خیلی از مشاهیر در این مکان مدفون هستند.

مدیر آستان امامزاده عبدالله(ع) درباره فعالیت های این امامزاده اظهار کرد: ما در این امامزاده برنامه های قرآنی خوبی داریم که بیش از ۵۰۰ نوآموز قرآنی در آن آموزش می بینند و دارای مهد قرآن هستیم. همچنین برنامه های ویژه ای در ایام ولادت و شهادت ائمه معصومین(ع) داریم که این مراسمات خیلی با شور و با شکوه فراوان با حضور بیش از سه الی چهار هزار نفر جمعیت برگزار می شود و مورد استقبال مردم قرار گرفته است.

وی ادامه داد: در دوران قبل از کرونا که محدودیتی نداشتیم در ماه مبارک رمضان سفره افطاری برپا بود. و اکثر مراسمات ویژه نیز به صورت پخش زنده از شبکه های ۵ و قرآن سیما پخش شده است.

پارکینگ خودرو برای مراسمات ویژه

کریمی در خصوص امکانات رفاهی این امامزاده گفت: با توجه به اینکه در مراسمات ویژه جمع زیادی از مردم به امامزاده مشرف می شوند و با کمبود پارک خودرو مواجه بودیم با جناب آقای لباف هماهنگ نمودیم و ایشان پارکینگی در نزدیکی این امامزاده در اختیار ما قرار داد که بیش از سه هزار خودرو را ظرفیت دارد که این پارکینگ فقط در ایام خاص و مراسمات امکان استفاده برای زوار وجود دارد.

وی درباره ساعت فعالیت این امامزاده بیان کرد: با توجه به شیوع کرونا امامزاده از ساعت ۷ صبح تا نماز مغرب و عشاء باز است و طبق پروتکل های و بخشنامه های ستاد کرونا عمل می کنیم و نماز جماعت نیز با رعایت فاصله گذاری برگزار می شود.

چگونگی عزیمت به امامزاده و شماره تماس راهنمای زائر

مدیر امامزاده عبدالله(ع) شهرری درباره چگونگی عزیمت به این امامزاده گفت: جهت عزیمت به این امامزاده زائرین عزیز می توانند با خودروی شخصی، با مترو و با اتوبوس شرکت واحد به این مکان مقدش مشرف شوند که از طریق مترو باید در ایستگاه شهرری پیاده شده و با اتوبوس یا تاکسی خود را به این مکان مقدس برساند که ایستگاه اتوبوس دقیقا جلوی امامزاده قرار دارد و هم اتوبوس از طرف میدان خراسان، میدان شوش و دولت آباد که به سمت شهرری می آیند دقیقا جلوی امامزاده در این ایستگاه نگه می دارند و تاکسی هم از جلوی امامزاده عبور می کند.

وی ادامه داد: شماره تلفن  ۵۵۹۰۱۱۵۸  با کد ۰۲۱ آماده راهنمایی و پاسخگویی به زائرانی که قصد تشرف به این امامزاده را دارند، می باشد.

کریمی در ادامه افزود: ما در این امامزاده کار عقیقه را هم انجام می دهیم که کسانی که قصد عقیقه نمودن برای فرزندانشان را دارند می توانند این کار را به ما بسپارند و ما نیز بعد از عقیقه نمودن گوشت آن را بین فقرا تقسیم می کنیم.

منابع:

بانک جامع امامزادگان

دانشنامه ویکی فقه

گفتگوی اختصاصی بقاع خبر با مدیر امامزاده