زیارت اربعین در آیینه رهنمودهای مراجع تقلید

به گزارش بقاع نیوز، بر اساس روایت مشهور امام حسن عسکری (ع)، زیارت اربعین یکی از پنج نشانه مومنان است؛ آنجا که می‌فرماید: «علامات المومن خمس؛ صَلاه الخَمسین و زیاره الاربعین و التَختّم بِالیَمین و تعفیر الجَبین و الجَهر بِبسم الله الرحمن الرحیم (تهذیب الاحکام شیخ طوسی، جلد ششم، ص ۵۲).

اینگونه است که مومنان تلاش دارند تا از راه دور و نزدیک، زیارت اربعین امام حسین (ع) را از دست ندهند و به قافله عشق بپیوندند.

اما چند سالی است که علاوه بر توصیه‌های جانبی با تجربه‌ها و زیارت رفته‌ها به زائران اربعین از جمله نحوه آماده سازی برای سفر، وسائل لازم، نکات مهم درباره پیاده روی نجف تا کربلا و همچنین توصیه‌های بهداشتی و امنیتی، مراجع معظم تقلید و علمای اعلام هم، توصیه‌ها و رهنمودهایی برای زائران اربعین می‌نویسند که قطعا می‌تواند برای آنان راهگشا باشد.

در این بین، برخی از مراجع معظم تقلید قم نیز در سال‌های اخیر با نگارش این توصیه‌ها، یاری‌گر زائران عتبات عالیات بوده‌اند که از آن جمله می‌توان به حضرات آیات عظام مکارم شیرازی، علوی گرگانی و نوری همدانی اشاره کرد.

مرور این رهنمودها نشان می‌دهد که چهار رهنمود بسیار مهم و کلیدی، در پیام‌ها و توصیه‌های همه مراجع معظم تقلید قم دیده می‌شود که ضروری است زائران اربعین حسینی به آنها توجه کنند:

۱ . ضرورت حفظ وحدت مسلمین و پرهیز از اهانت به مقدسات دیگران

پیاده روی اربعین و همچنین اجتماع میلیونی شیعیان و دوستداران آقا اباعبدالله الحسین (ع) از هر دین و آیینی در کربلا، بزرگترین اجتماع بشری و یک اتفاق منحصر به فرد است که علاوه بر فرصت‌های فراوان، می‌تواند واجد تهدیدهای فراوان هم باشد.

بدون تردید مهمترینِ این تهدیدها، رفتارها و سخنان تفرقه افکنانه احتمالی یا جدل‌های بیهوده است که ممکن است دامن‌گیر این اجتماع میلیونی و مقدس شود.

بدیهی است همانگونه که عاشقان و مریدان خاندان رسالت و ولایت (ع)، این سفر معنوی را برای خود مهم و معنوی می‌شمارند، دشمنان دین و معنویت هم از این اجتماع، هراس دارند و تمام تلاش خود را کرده و می‌کنند تا با القای شبهات و بحث‌های پیش پا افتاده و غیر اولویت‌دار، جایگاه والای این فرصت بی‌بدیل را تنزل دهند و به‌ویژه مسلمانان را به جان یکدیگر بیندازند.

از این رو، بر رهروان جاده عشق است تا در راستای خنثی کردن این نقشه شوم و همیشگی، بر حفظ وحدت اهتمام ورزند و آن را پاس دارند.

۲٫ توجه ویژه به نیت الهی در سفر و همچنین اقامه نماز

شاید گاهی پیش آید که برخی زائران گرامی، فراموش کنند که نیت خالصانه در سفرهای معنوی، امری بسیار مهم است و لازم است تا زائر برای بهره مندی از فیوضات سفر معنوی، نیتی الهی داشته باشد و آن را با موارد پیش پا افتاده‌ای مانند خوشایند دوست و آشنا و فامیل، مخلوط کنند.

در بین واجبات شرعی و به استناد «اَشهدُ انّک قد اقمتَ الصّلوه و آتیتَ الزّکاه …»، امام حسین (ع) برای اقامه نماز، قیام کرد و همه هستی و دارایی خود را در این راه فدا کرد؛ بنابراین بر زائران آن امام معصوم (ع) هم هست که اقامه باشکوه و وحدت بخش نماز واجب را در این سفر معنوی و مستحب، بر هر چیز مقدم دارند و آن را به بهترین وجه ممکن، ادا کنند تا هم، مقدمه‌ای برای بهره برداری معنوی حداکثری از سفر فراهم آید و هم بتوان این اقدام را به عنوان رهاوردی از این سفر با خود به وطن آورد.

همچنین باید به این نکته توجه داشت که پافشاری بر اقامه نماز به عنوان یک واجب دینی، زمینه‌ای برای اقامه سایر واجبات دینی و همچنین دوری از محرمات شرعی برای زائران گرامی خواهد بود.

۳ . اهتمام بر تفکر، ذکر و دعا در طول سفر در کنار کم گویی

سفر عتبات عالیات، فرصت مغتنمی برای زائر در تفکر و اندیشه درباره رفتار و گفتار و پندار خویش و تقویت موارد شایسته و تمرین برای ترک موارد ناشایست مانند پُرگویی‌های بی فایده است.

بدیهی است تفکر و تامل که در روایاتی، برترین عبادت‌ها معرفی شده است و از جمله تامل و تفکر در اهداف قیام حسینی، در کنار اهتمام به ذکر و دعا، گام‌های عملی موثری برای تبدیل کردن این سفر به یک سفر تمام عیار معنوی و عبادی است تا سفری همراه با توبه و خودسازی محقق شود.

همچنین دعا برای دیگران و طلب ظهور حضرت بقیهالله الاعظم (عج) از خداوند تبارک و تعالی، نکته بسیار مهم دیگری است که می‌توان بر آن تاکید کرد و پای فشرد.

در عین حال توصیه می‌شود تا مومنین، این سفر را به نام یکی از حضرات معصومین (ع) یا امامزادگان بزرگوار (ع) به جای آورند تا عملا واسطه‌ای برای درک فیض الهی مهیا سازند. از این رو می‌توان به زائرانی که از شهر مقدس قم، عازم زیارت عتبات عالیات هستند پیشنهاد داد تا این سفر را به نیابت از وجود مبارک امام زمان (عج) یا حضرت فاطمه معصومه (س) به جا آورند و افراد خانواده، دوستان، آشنایان و بلکه همه دوستداران اهل بیت عصمت و طهارت (ع) به‌ویژه امام راحل عظیم الشأن (ره)، رهبر معظم انقلاب و شهدای گرانقدر اسلام و انقلاب را در ثواب آن شریک کنند.

۴ . کمک به کودکان، ناتوانان، بیماران و سالمندان و رفتار نیکو با آنان

هر سفر و به‌ویژه سفرهای زیارتی، تمرینی است برای توجه به دیگران و نوع دوستی.

رفع حوایج از مردم در متون دینی ما، جایگاه بسیار ممتازی دارد و سفرهای زیارتی فرصت بسیار مناسبی است تا مومنان، این رفتار پسندیده را تمرین کنند و دیگران را بر خود مقدم شمارند.

و اما در کنار این چهار نکته بسیار مهم، نکات دقیق دیگری هم وجود دارد که شایسته است تا به آنها توجه شود:

الف. ضرورت رعایت عفاف و حجاب در سفر و دوری از نگاه حرام.

ب. ضرورت رعایت و پایبندی به قوانین ایران و عراق؛ تا آنجا که برخی از مراجع معظم تقلید، سفر به عتبات عالیات، بدون گذرنامه و ویزا را جایز نمی‌دانند.

ج . ضرورت رعایت نظم، پاکیزگی و نظافت در طول سفر و تبدیل کردن این اجتماع میلیونی به جلوه ای از نظم و نظافت.

د . توصیه به دائم الوضو بودن در طول سفر.

ه . توصیه به خواندن روزانه زیارت پر فیض عاشورا و تبدیل کردن این مسئله به یک عادت روزانه برای پس از سفر.

و اما آخرین نکته کاربردی درباره سفر اربعین، این است که با توجه به ازدحام موجود در این سفر، شایسته است تا مومنین، زیارت خود را کوتاه کنند و با مهیا کردن فرصت زیارت برای سایر زائران، خود را نیز در ثواب آنان شریک کنند.
منبع: فارس