فضیلت واعمال شب و روز اول ربیع الاول و خروج از ماه صفر

رَبیعُ الاول سومین ماه ساله هجری قمری است.

ربیع از ماده «ربع» و معنای اصلی این ماده به عدد چهار بازمی‌گردد و عرب به فصل بهار که یک چهارم سال است، ربیع گفته است. از آنجا که ماه ربیع الاول وربیع الآخر در آغاز این فصل جای گرفته‌اند به نام این فصل موسوم شده‌اند.مسعودی می‌نویسد: سالی که این نامگذاری انجام شده مقارن با فصل بهار بوده‌است.

میرزا جواد آقا ملکی تبریزی در کتاب المراقبات می‌نویسد:

«این ماه همان‌گونه که از اسم آن پیداست بهار ماه‌ها است، به‌جهت اینکه آثار رحمت خداوند در آن هویداست. در این ماه، ذخایر برکات خداوند و نورهای زیبایی او بر زمین فرود آمده است. زیرا میلاد رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم در این ماه است و می‌توان ادعا کرد از اول آفرینش زمین، رحمتی مانند آن بر زمین فرود نیامده است زیرا برتری این رحمت بر سایر رحمت‌های الهی مانند برتری رسول خدا بر سایر مخلوقات است.

اعمال ربیع الاول در مفاتیح، جزو مطالبی است که به ما کمک میکند تا ار فضائل این ما بهره مند شویم. ماه ربیع الاول به معنای بهار اول، از ماه های مبارکی است که هر روز و یا شب آن پر فضیلت است. ربیع الاول به جهت وقایعی که در آن رخ داده است اهمیت بسیاری برای مسلمانان دارد، در این ماه وجود مقدس پیامبر اکرم (ص) و امام صادق (ع) ولایت یافتند. ولایت پیامبر اکرم خود سرآغاز تمام برکاتی است که خداوند متعال برای آحاد بشریت مقدّر فرمود. یکی از اتفاقات و مناسبت های ربیع الاول،  “لیله المبیت” است که در نخستین شب از ماه ربیع الاول رخداد. در این شب پیامبر با گریختن از گزند دشمنان به مکه هجرت کرد وحضرت علی (ع) در بستر پیامبر خوابید.

مهمترین اعمال سفارش شده در شب و روز اول ربیع الاول

غسل

غسل اول ربیع الاول و پوشیدن لباس پاکیزه در این روز و روزهای مهم دیگر ماه ربیع الاول توصیه شده است.

روزه

روزه گرفتن در ربیع الاول به شکرانه سلامتی پیامبر اعظم و امیرمۆمنان از گزند کفار و مشرکان در اول ربیع‏ الاول یکی از اعمال مستحبی ماه ربیع الاول است در مفاتیح و دیگر کتب بسیار سفارش شده است.

زیارت پیامبر(ص) و امام علی(ع)

علما در این روز زیارتی را ذکر نکرده اند اما زیارت پیامبر اکرم(ص) و حضرت علی(ع) در این روز مناسب است چرا که خدوند جان این دو بزرگوار را از کید کافران حفظ نمود.

زیارت امام عسکری و امام زمان(ع)

شیخ طوسی رحمه اللّه در مصباح گفته است که در روز اوّل این ماه امام حسن عسکری(ع) به عالم بقا رحلت نمود و حضرت مهدی(عج) به مقام امامت رسیدند.

 وقایع مهم ماه ربیع الاول

ولادت رسول خدا(ص) (۱۷ ربیع‌الاول ۱ع)

ازدواج پیامبر(ص) با حضرت خدیجه(س) مادر حضرت زهرا(س) نخستین زنی که مسلمان شد (۱۰ ربیع‌الاول ۲۵ع)

لیله المبیت و هجرت پیامبر(ص) (۱ ربیع‌الاول ۱ق)

ولادت امام جعفر صادق(ع) ششمین امام شیعیان اثنی‌عشری و پنجمین امام اسماعیلیه (۱۷ ربیع‌الاول ۸۳ق)

درگذشت سکینه دختر امام حسین(ع) در مدینه (۵ ربیع‌الاول ۱۱۷ق)

ورود فاطمه معصومه(س) به قم (۲۳ ربیع‌الاول ۲۰۱ق)

شهادت امام حسن عسکری اول ربیع الاول و آغاز امامت امام زمان(ع) طبق نقل علامه مجلسی در زاد المعاد از شیخ طوسی در مصباح

شهادت امام حسن عسکری(ع) یازدهمین امام شیعیان اثناعشری(۸ ربیع‌الاول ۲۶۰ق)

آغاز امامت امام مهدی(ع) (۹ ربیع‌الاول ۲۶۰ق)