بزرگترین مجموعهدار نوار مذهبی چگونه سخنرانیهای انقلابی امام را تکثیر میکرد؟+عکس
- شناسه خبر: 46499
- تاریخ و زمان ارسال: ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ ساعت ۰۸:۳۸
- نویسنده: تحریریه بقاع خبر
به گزارش بقاع خبر، نامش میان هیأتیها و آرشیوداران مداحیهای کشور بسیار آشناست؛ «عباس محمدی» یا همان «عباس گلبانگ محمدی» که متولد ۱۳۱۲ است و الان حدود ۹۰ سال سن دارد و از پایهگذاران انجمن نغمهسرایان مذهبی شرق تهران به حساب میآید. او دو ویژگی منحصر به فرد دارد: اول، کارمند واحد سمعی و بصری حوزه هنری بوده و بزرگترین مجموعهدار نوارهای مذهبی با ۱۹ هزار کاست است که البته همه آنها را چند سال پیش به موسسه هلال از زیرمجموعههای سازمان تبلیغات اسلامی واگذار کرد.
مغازه نوارفروشی حاج عباس گلبانگ محمدی در سالهای گذشته
آغاز دوستی با غلامرضا سازگار و ضبط جلسات مجمعالذاکرین
او سالها در مسجد حسین بن علی(ع) در حوالی میدان شهید محلاتی جلسه آموزش قرآن برپا میکرد. او «مجلسگردان انجمن» بود. با اینکه خودش را خدمتگزار مسجد و انجمن میدانست، اما حقیقت این است که از بانیان اصلی ساخت مسجد و انجمن نغمهسرایان مذهبی شرق تهران به شمار میرود. او میگوید: «انجمن را در سال ۱۳۵۳ به همراه مرحوم محمدعلی مردانی (شاعر) و علیاکبر نوری راهاندازی کرده است. در آن زمان انجمن به صورت سیّار، هر هفته در خانه یکی از اعضا برگزار میشد، اما با پیروزی انقلاب اسلامی به دو بخش تقسیم شد؛ یعنی دوشنبهها به صورت سیّار و یکشنبهها در خانه مرحوم مردانی مراسم برگزار میشد. آقایان نوری، ژولیده نیشابوری، طایی شمیرانی، عزیزالله مبارکی، حسین بابایی، رافع تبریزی، رضا عربی و حاج علی آهی که همگی به رحمت ایزدی پیوستهاند و افرادی مانند غلامرضا سازگار، پای ثابتهای انجمن بودند. از سال ۶۱ همکاریام را با غلامرضا سازگار در مجمعالذاکرین آغاز کردم.»
آنها همچنان که هر دو سن و سالی دارند، همچنان باهم ارتباط دارند.
دهه شصت هجری شمسی، حاج عباس گلبانگ محمدی در کنار استاد غلامرضا سازگار
اولین کارمند واحد سمعی و بصری حوزه هنری
نام نوارفروشی «گلبانگ محمدی» را قدیمیها به یاد دارند. فروشگاه محصولات مذهبی و آیینی در بلوار پاسدار گمنام واقع در منطقه ۱۴ تهران که با ۱۹ هزار کاست، آرشیو عظیمی از مداحیهای گذشته کشور داشت و بسیاری از نهادها و سازمانها را همیشه وسوسه میکرد تا با او برای داشتن این آرشیو وارد مذاکره شوند. شاید بتوان حاج عباس را بزرگترین مجموعهدار نوارهای مذهبی دانست. او در خصوص جمعآوری این آرشیو میگوید: «این کار را دوست داشتم و شاید به خاطر همین ذوق و علاقه بود که به عنوان اولین کارمند واحد سمعی و بصری حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی استخدام شدم. البته در سال ۷۱ نیز اولین بازنشسته این واحد لقب گرفتم.»
حاج عباس، آرشیو بسیاری از سخنرانی و مداحیهای دهه ۵۰ تا ۷۰ داشت
آرشیون کامل سخنرانیهای مرحوم کافی را دارم
محمدی در خصوص تعداد نوارهایش میگوید: «من فقط میدانم جلسه مجمعالذاکرین حسینی، هر جلسه، دست کم سه ـ چهار تا کاست است. فقط این مجمع، حدود ۷ هزار نوار پیش من دارد. حالا این رقم را در پنج ضرب کنید. یعنی، پنج برابر مجمع، نوارهای دیگر دارم. در این نوارها، بیشتر رضا فرشچی، اسدالله سلیمانی، معروف به اسدالله گچ کار، علی انسانی، سیدمحمد موسوی سجاسی، ذبیحالله ترابی، رضا صادقی، مصطفی طالبی، محسن طاهری، مرتضی طاهری، علی ترابی، علی خورشیدی، علی قصری و …. میخوانند. اگر بخواهم اسم همهشان را ببرم، تا فردا طول میکشد! من دنبال کسی راه نمیافتادم که صدایش را ضبط کنم. غیر از مجمع، نوارهای جلسات دهه ۵۰ جامعه مداح را هم به طور مرتب دارم. یعنی، کار من در سه حوزه مرتب بوده است؛ سخنرانیهای مرحوم کافی، جلسات جامعه مداح و مجمعالذاکرین حسینی تهران. از جلسات مداحان هم نوارهای سخنرانی عبدالرضا حجازی و سیداحمد نجفی و کلاسهای آموزشی حاج علی آهی را دارم.»
تصویری از نوارهای کاست ضبط شده عباس گلبانگ محمدی
کار را با ضبط سخنرانی امام در سال ۴۱ شروع کردم
نوارهای گلبانگ محمدی از نوار سخنرانی فیضیه امام (ره) در سال ۴۱ شروع میشود و مرحوم شیخ احمد کافی، حسن روحانی، محمدتقی عبدوس، سیدقاسم شجاعی، سیدمهدی طباطبایی و دهها مداح و منبری دیگر، این گنجینه را کامل میکنند. محمدی میگوید: «سال ۴۱ اولین نوار امام را به دست آوردم و همان نوار بهانهای شد تا سراغ بقیه نوارها بروم. آن نوار را خریده بودم که گوش کنم. بعد، دیدم نوارهایم زیاد شد و خیلیها دوست دارند، این نوارها را گوش بدهند. از سخنرانی مرحوم کافی در سال ۵۳ شروع کردم. الآن هم حدود ۲۰۰ سخنرانی از او موجود است. یک قفسه گچی داشتم که پُر شده بود، اما نوارهای این قفسه برای راه انداختن یک مغازه کم و محدود بود. بعدش هم که مغازهای در میدان موتور آب گرفتم و کار جدیتر شد. کمکم، نوارهای انقلابی واعظان هم به دستم رسید و به مجموعه قبلی اضافه کردم. حوالی انقلاب، نوار سخنرانی حسن روحانی، مرحوم فلسفی، حجتالاسلام محمدتقی عبدوس و چند منبری دیگر، به علاوه رساله و نوار سخنرانی امام هم آوردند که از آنها خیلی استقبال میشد.»
روی نوار سخنرانی امام میزدیم: «کافی» چون مجاز بود!
محمدی درباره فعالیتهای انقلابی خود میگوید: «آن روزها روی نوارهای امام که از پاریس میرسید و سخنرانیهای ضدرژیم، برچسب کافی میزدیم. آن وقتها، نوار کافی مجاز بود. بعضی وقتها هم که اوضاع، خیلی ناجور بود، برچسب روی نوار را میکندیم و میریختیم توی سطل زباله جلوی در مغازه. هرکس از آن نوارها میخواست، خودش جایش را بلد بود.»
در ایام انقلاب ۲۵۰ حلقه نوار را در یک شب تکثیر کردم
او ادامه میدهد: «شاه ملعون در یک سخنرانی گفته بود که همه انقلابیها را بکشید. بچههای مسجدی، ساعت ۲ نصف شب آمدند در خانه ما که این نوار را تکثیر کنم. میخواستند با پخش این نوار خصوصی، چهره شاه بر مردم معلوم شود. تا صبح، ۲۵۰ حلقه نوار ضبط کردم، اما چون نوار نو و سالم نداشتم، هرچه نوار کهنه بود، از خانهمان جارو شد! البته صدای آن ملعون باید روی همان نوارهای قراضه ضبط میشد!»
به برکت خادمی دستگاه سیدالشهدا (ع) هیچگاه لو نرفتم
وقتی میپرسیم از کاری که کردید هراسی نداشتید اینگونه پاسخ میدهد: «رشته کار را به حضرت اباعبدالله (ع) سپردم و به او توسل کردم. کارهای خطرناکی انجام میدادم. در مغازهام اعلامیه و رساله حضرت امام که در آن سالها ممنوع بود هم پیدا میشد، اما به لطف و برکت خادمی دستگاه سیدالشهدا (ع) هیچگاه لو نرفتم و حتی به دردسر کوچکی هم نیفتادم. میشنیدیم که خیلی از رفقای انقلابی گرفتار ساواکیها میشدند. خیلی از همین هم محفلیها قبل این که دردسری برای من و مغازه پیش بیاید خبرم میکردند. یادم هست یک روز عدهای چماق به دست از عمال رژیم به بعضی از مغازههایی که عکس امام در آنها بود حملهور میشدند. یکی از همین بچه مسجدیها با موتورش آمد و خبرم کرد. کرکره را پایین کشیدم و یک هفته به اراک رفتم و آبها که از آسیاب افتاد دوباره سروقت نوار کاستها آمدم. سخنرانیها تندتر شده بود و تکلیف این بود که این حرفها به گوش مردم برسد تا از حقایق باخبر باشند.»
جوانی مشهدی سخنرانیهای مقام معظم رهبری را برایم میآورد
انقلاب که به پیروزی رسید، مردم برای دیدن رهبرشان به خیابان ایران میرفتند. امام در مدرسه علوی و رفاه مستقر بودند. محمدی میگوید: «چند باری برای دیدن ایشان شال و کلاه کردیم و به همراه همسرم به این خیابان رفتیم، اما موج جمعیت مدام ما را پس میزد و دست آخر موفق به دیدن روی مبارک ایشان نشدم. اما سالها بود که با صدای ایشان انس داشتم و همین آرامم میکرد. سخنرانی شهدای زیادی از جمله شهید بهشتی، استاد مطهری، شهید باهنر، شهید هاشمینژاد و شهید مفتح را بارها تکثیر کرده و به دست مردم رسانده بودم. اما جالبتر این بود که سروکارم به جز هیأتیها با انقلابیون شهرستانی هم برقرار بود. یادم هست طلبهای مشهدی در خانه روبهروی ما مستأجر بود. هر وقت از ولایتشان میآمد و به من میرسید، چند نوار از سخنرانیهای آن زمان رهبر معظم انقلاب برایم میآورد. گاهی برای تهیه نوار سخنرانی پول قرض میکردم و به قم میرفتم. آنجا بیشتر به عکسهای حضرت امام دسترسی داشتم. میآوردمشان به مغازه و تکثیر میکردم و فردای آن روز این سوغاتی ما سهم مردم کوچه و بازار می شد.»
سرنوشت نوارهای حاج عباس چه شد؟
گلبانگ محمدی، همه نوارهایش را به موسسه هنر و ادبیات هلال از موسسات سازمان تبلیغات اسلامی واگذار کرده است. البته او پیشنهادهای متعددی از دستگاههای فرهنگی مثل صداوسیما داشته، اما در نهایت ترجیح داده آنها را برای بازآفرینی و ویرایش در اختیار «هلال» قرار دهد.
از حجتالاسلام حسین فتحی، مدیر موسسه هنر و ادبیات هلال هم جویای آرشیو غنی حاج عباس محمدی شدم که میگوید: «حدود ۱۹ هزار نوار کاست از حاج عباس خریداری کردیم که دلیل آن هم این بود که به دلیل کسالت همسر مرحومش نیاز داشت فضای خانه را تغییر دهد و آرشیو خود را در اختیار ما گذاشت و مغازه را هم تعطیل کرد. در حال حاضر با نوارهایی که خودمان داشتیم در حال تبدیل آنالوگ به دیجیتال ۲۰ هزار نوار مرتبط با دهههای ۵۰، ۶۰ و ۷۰ هستیم که البته به دلیل کمبود بودجه، زمان برده است. این صوتها باید روی سرور بیاید و سپس کار تنظیم و اصلاحات مورد نیاز انجام شود. بخشهایی از این صوتها مربوط به سخنرانی و مداحی و حدود ۴ هزار نوار مربوط به جلسات آموزشی استاد سازگار است که مجموعه بسیار غنی را در اختیار خواهد گذاشت.»
